પા=રંપ=રિ=ક રી=તે મ=હા=કા=વ્ય મ=હા=ભા=ર=ત=માં દિ=લ્હી=નો ઉ=લ્લે=ખ પ્રા=ચી=ન ઇ=ન્દ્ર=પ્ર=સ્થ=ની રા=જ=ધા=ની ત=રી=કે ક=ર=વા=માં આ=વ્યો છે. ઓ=ગ=ણી=સ=મી સ=દી=ના આ=રંભ સુ=ધી દિ=લ્હી=નું ના=મ ઇંદ્ર=પ્ર=સ્થ હ=તું.ઇ=તિ=હા=સ=કા=રો=ના મ=તે યુ=ધિ=ષ્ઠિ=રે ઇ=.=પૂ=.૧૪૫૦ ના અ=ર=સા=માં આ ન=ગ=રી શ્થા=પી હ=તી=,=જે=નું ભૌ=ગો=લિ=ક શ્થા=ન આ=જે ય=મુ=ના=નાં કાંઠે જો=વા મ=ળ=તા પુ=રા=ના કિ=લ્લા ન=જી=ક હ=તું.=તે=મ=ણે સંન્યા=સ લે=તી વ=ખ=તે અ=ભિ=મ=ન્યુ=ના દી=ક=રા પ=રિ=ક્ષિ=ત=ને હ=સ્તિ=ના=પુ=ર અ=ને ધૃ=ત=રા=ષ્ટ્ર=ના એ=ક મા=ત્ર હ=યા=ત દી=ક=રા યુ=યુ=ત્સુ=ને ઇ=ન્દ્ર=પ્ર=સ્થ=નું રા=જ સો=પ્યું હ=તું. ભા=ર=તી=ય પુ=રા=ત=ત્વ સ=ર્વે=ક્ષ=ણ દ્વા=રા થ=યે=લ ખો=દ=કા=મ દ=ર=મ્યા=ન ઇ=॰=પૂ=॰ ૧૦૦૦=ના સ=મ=ય=ગા=ળા=નાં ચિ=ત્રો અ=હીંથી મ=ળી આ=વ્યા છે. આ અ=વ=શે=ષો=ને મ=હા=ભા=ર=ત=ના સ=મ=ય સા=થે જો=ડ=વા=માં આ=વે છે. જો કે આ સ=મ=ય=ના. જ=ન=જી=વ=ન=ના કો=ઇ પુ=રા=વા અ=હીંથી મ=ળ=તા ન=થી. વ=સ્તી મા=ટે=ના સૌ પ્ર=થ=મ પુ=રા=તા=ત્વિ=ક પુ=રા=વા=ને મૌ=ર્ય=કા=ળ (ઇ=॰=પૂ=॰ ૩૦૦) સા=થે જો=ડ=વા=માં આ=વે છે. ત્યા=ર બા=દ અ=હીં વ=સ્તી=ના પુ=રા=વા મ=ળે છે. ૧૯૬૬=માં ઇ=॰=પૂ=॰ ૨૭૩-૩૦૦=ના સ=મ=ય=નો અ=શો=ક=નો એ=ક શિ=લા=લે=ખ દિ=લ્હી માં શ્રી=નિ=વા=સ=પુ=રી વિ=સ્તા=ર=માંથી મ=ળી આ=વ્યો છે, જે લો=હ-=સ્તંભ ત=રી=કે ઓ=ળ=ખા=ય છે. આ લો=હ-=સ્તંભ હ=વે કુ=તુ=બ-=મી=ના=ર માં જો=ઇ શ=કા=ય છે. આ સ્તંભ એ=ક અંદા=જ મુ=જ=બ ગુ=પ્ત=કા=ળ માં બ=ના=વ્યો હો=વા=નું અ=ને અંદા=જે દ=સ=મી સ=દી=માં અ=હીં લા=વ=વા=માં આ=વ્યો હો=વા=નું મા=ન=વા=માં આ=વે છે. અ=શો=ક=નાં બે બી=જા શિ=લા=લે=ખો ત્યા=ર=બા=દ ફિ=રો=જ=શા=હ ત=ઘ=લ=ક દ્વા=રા દિ=લ્હી લા=વ=વા=માં આ=વ્યા. ચંદ=ર=બ=ર=દા=ઈ ની ર=ચ=ના પૃ=થ=વી=રા=જ રા=સો મુ=જ=બ દિ=લ્હી=ની સ્થા=પ=ના રા=જ=પૂ=ત રા=જા અ=નંગ=પા=લે ઇ=.=સ.૭૩૬ માં ક=રી હ=તી=.આ અ=નંગ=પા=લ તો=મા=ર રા=જ=પૂ=ત હ=તા અ=ને તે=મ=નું શા=સ=ન હા=લ જ્યાં હ=રિ=યા=ણા છે તે વિ=સ્તા=ર=માં હ=તું, અ=નંગ=પા=લે દિ=લ્હી=ની સ્થા=પ=ના મા=ટે ય=મુ=ના ન=જી=ક પ=સંદ ક=રે=લ શ્થા=ન=ને ઢિ=લિ=કા ના=મ આ=પ્યું,=કા=ર=ણ=કે ત્યાંની મા=ટી જ=રા ન=ર=મ(=ઢી=લી) હ=તી. એ=ક મા=ન્ય=તા મુ=જ=બ અ=નંગ=પા=લે જ 'લા=લ-=કી=લ્લા=નુ' નિ=ર્મા=ણ ક=રા=વ્યુ હ=તું અ=ને લો=હ-=સ્તંભ દિ=લ્હી પ=ણ તે=ઓ જ લા=વ્યા હ=તા. દિ=લ્હી=માં રા=જ=પૂ=તો=નો શા=સ=ન=કા=ળ ઇ=સ=વી સ=ન ૭૩૬ થી ૧૧૯૩ સુ=ધી હ=તો. 'દિ=લ્હી' કે 'દિ=લ્લિ' શ=બ્દ પ્ર=યો=ગ સૌ=થી પ=હે=લા ઉ=દ=ય=પુ=ર=માંથી મ=ળી આ=વે=લા લ=ગ=ભ=ગ સ=ન ૧૧૭૦ ના શિ=લા=લે=ખો પ=ર જો=વા મ=ળે છે. ક=દા=ચ સ=ન ૧૩૧૬ સુ=ધી=માં દિ=લ્હી હ=રિ=યા=ણા ની રા=જ=ધા=ની બ=ની હો=વા=નું ઇ=તિ=હા=સ=કા=રો=નું મા=ન=વું છે. સ=ન ૧૨૦૬ પ=છી=ના કો=ઇ સ=મ=ય=માં દિ=લ્હી સ=લ્ત=ન=ત=ની રા=જ=ધા=ની બ=ની જે=માં ખી=લ=જી, ત=ઘ=લ=ખ, સૈ=ય=દ અ=ને લો=ધી વંશો સ=હિ=ત અ=ન્ય ઘ=ણા વંશો=એ દિ=લ્હી પ=ર રા=જ ક=ર્યું.(=દિ=લ્હી=ની સ્થા=પ=ના=(ઇ=.=સ.૭૩૬) થી અ=ત્યા=ર સુ=ધી=નાં શા=સ=કો=ની યા=દી) આ=જ=ની આ=ધુ=નિ=ક દિ=લ્હી બ=ન્યા પ=હે=લાં દિ=લ્હી સા=ત વા=ર ઉ=જ=ડી અ=ને વ=સી છે જે=ના અ=વ=શે=ષો આ=જે પ=ણ જો=વા મ=ળે છે.